Refik Halid Karay'ı doğum gününde saygıyla anıyorum. Aşağıda paylaştığım köşe yazısında bahsi geçen 1934 Belediye Şehir Rehberinden Burgazada haritasını ve yazı ile alakalı olduğunu düşündüğüm araştırmalarımın sanal olarak gezebileceği google haritalarını huzurlanıza sunarım. Karantina günlerinde keyifle gezmeniz dileğiyle.
https://www.burgazisland.com/harita
Bundan sonra paylaştığım her koleksiyon parçası yazılarımla eş zamanlı olarak haritalara işaretlenecektir.
REFİK HALİD KARAY
MEMLEKET YAZILARI - 1-
HEP İSTANBUL
İSTANBUL ŞEHRİ HARİTASI
Sekiz seneden beri birçok yeni yol, park, meydan, bulvar, yeşil saha, korniş ve saire kazanan İstanbul'un seyyah eline vereceğimiz yepyeni bir haritası, daha doğrusu planı olmamasına ne dersiniz? Geçen hafta şehrimize gelen Amerikalı gemiciler ancak mihmandarlarla, gönüllü rehberlerle, birçoğu da gelişi güzel, ''ne çıkar, nereye çıkarsa bahtımıza!'' diye sokaklarda dolaştılar. Hiçbirinin elinde haritaya benzer bir şey görmedik. Yarın, sulhun yerleşmesi nispetinde artacağı ümidedilen ziyaretçilerle karşılaşırlar; apışıp kalırlar. 1939 yılında belediyecek İngilizce basılmış ufacık haritanın ziyaret münasebetile dağıtılmaması da galiba bir unutkanlık eseridir.
Turistik mahiyetini arrtırmak istediğimiz İstanbul'un -hele beş yüzüncü fetih yıldönümüne kadar- gayet mükemmel bir turist haritasına ihtiyacı vardır. Bu haritaların yabancıyı tatmin edecek bir Rehber içinde bulunması daha iyi olursa da rehbersiz, pek ucuza satılması da lazım gelir. Diyebilirim ki o haritalardan seyyahlar kadar bizim de faydalanmamız mümkündür. 1934 yılında değerli Bay Osman Ergin'in yardımiyle o zamanki belediye idaresi tarafından bastırılmış İstanbul Şehir Rehberi masamın yanında ayrılmaz. İkide bir ya sokak isimlerine, ya haritalarına bakar, aradığımı bulurum. İstanbul gibi kocaman bir şehirde en eski ve meraklı bir İstanbullu için bile daima sorulup öğrenilecek yeni bir şey çıkar. Faraza geçen gün bir ahbabın ''Taşlı çıkış'' isimli bir yerde oturduğunu kulaktan işitmiştim. Bu rehberde önce sokak isimlerine, sonra işarete uyarak haritadaki mevkiine baktım, elimle koymuş gibi bulacağıma inandım.
Şu var ki elimizdeki o kıymetli eser bir tek kağıt liraya satıldığı halde varlığı bazılarınca henüz meçhuldür; ahalimiz şehir plan ve haritalarından faydalanmağa henüz iyice alışmamıştır. Diğer taraftan İstanbul Şehir Rehberi tam turistik bir eser değildir. Yabancıdan ziyade yerlinin ihtiyacını gidermeğe yarıyabilir. Bu itibarla ecnebilere de elverişli, son usullere uygun ve pratik bir İstanbul haritasının vücuda getirilmesi işini pek uzağa atmamalıyız.
Akşam, 11 Nisan 1946